Yerli imkanlarla onlarca ürün geliştiren Geneworks işletmesi, COVID-19, hepatit, verem, AIDS gibi enfeksiyon hastalıklarını ve ailesel akdeniz ateşi gibi kalıtsal hastalıkları saptamaya yönelik kitler üretiyor.

Sektörüne onlarca ürün kazandıran Anatolia Geneworks işletmesi, Türkiye’de ilk olarak Multipleks patojen tespit panel kitleri, manyetik kürecik bazlı nükleik asit izolasyon kitleri, DNA/RNA hızlı izolasyon kitleri, DNA/RNA izolasyon ve PCR set-up robotunu, Multipleks GDO ve tür tayin kitleri, antiviral direnç mutasyon analiz DNA dizileme kitleri gibi pek çok ürünü geliştirip üreten firma oldu.

Anatolia Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Ar-Ge Merkezi Direktörü Dr. Elif Akyüz ile yapmış olduğumuz söyleşide işletme faaliyetleri ve yerli imkânlarla geliştirilen ürünler hakkında konuştuk.  Dr. Elif Akyüz, sorularımızı sizler için cevaplandırdı.

1-İşletmenizin kuruluşundan bugüne kadar olan süreçlerini anlatır mısınız?

2010 yılında alanında uzman 5 kişilik bir ekiple start-up olarak Ar-Ge çalışmalarımıza başladık. Amacımız moleküler diyagnostik alanda en yüksek standartlara sahip gelişmiş ülkelerde bile rahatlıkla satılabilecek kalite ve güvenilirlikte ürünler geliştirmekti. Ar-Ge’ye hep büyük önem verdik. Başlangıçta sadece 100 m²’lik bir alanda ürün geliştirme çalışmalarımıza başladık, bugün ise 130 kişiye yakın çalışanımızla yaklaşık 15.000 m² civarındaki bir alanda faaliyetimize devam ediyoruz. Çok güçlü bir ekip, Ar-Ge ve üretim laboratuvar altyapısı oluşturduk. Bir moleküler tanı laboratuvarının ihtiyaç duyabileceği birçok çeşit kit ve ekipmanı geliştirdiğimiz için genetikçiler ve biyologların dışında mühendisler de içeren multidisipliner bir ekibimiz var. Etik değerlere önem veren, şeffaf, katılımcı, paylaşımcı, takım çalışmasına değer veren bir kültüre sahibiz. Uzun vadeli vizyon ve planlarımıza bu yaklaşımımız ve güçlü kurumsal yapımızla ulaşmayı hedefledik. Kullanıcılarımıza en iyi ürünleri geliştirmeyi ve en iyi teknik desteği sağlamayı amaçladık. Kısa vadeli ticari kaygıları hep geri plana ittik. Hem yerel pazarda hem de uluslararası pazarda kar etmekten daha çok büyümeye hedeflendik ve odaklandık. İyi bir isim oluşturmayı ve uzun süreli iş ilişkileri oluşturmayı hedefledik.

2-Faaliyetleriniz hakkında kısaca bilgi verir misiniz?

Temel faaliyet konumuz moleküler diyagnostik alanında Real-Time PCR kitleri, Nükleik Asit İzolasyon kitleri ve robotik tanı cihazları geliştirip üretmek. Tüm bu ürünlerimizi ülkemiz ve tüm dünya genelinde geniş satış ağımız ve lojistik gücümüzle kullanıcısına ulaştırmak. Yer aldığımız moleküler diyagnostik sektöründe başarılı olmanın gereklerini her alanda yerine getirme gayretindeyiz.

3- Ürettiğiniz ürünler hakkında bilgi verir misiniz?

Portföyümüzde 350’den fazla Real-Time PCR tanı kiti, nükleik asit izolasyon kiti ve cihazlarımız yer alıyor. COVID-19, Hepatit, Verem, AIDS gibi enfeksiyon hastalıklarını ve Ailesel Akdeniz ateşi gibi kalıtsal hastalıkları saptamaya yönelik kitler üretiyoruz. Bu kitlere ek olarak kan pıhtılaşma bozukluklarını ve ailevi yatkınlıkları tespit eden ve bazı antiviral ilaçlara karşı gelişen direnç mutasyonlarını saptayan kit çözümlerimiz de mevcut.

4-Yurt içi ve yurt dışı pazarlarınız nasıl? Satışlarınız hakkında bilgi verir misiniz?

Biz üretimimizin büyük kısmını başta İtalya, İngiltere ve Fransa olmak üzere 70’ten fazla ülkeye ihraç ediyoruz. Gelirlerimizin %90’dan fazlası yurtdışı satışlardan kaynaklanıyor. FAVÖK ve kârlılık marjlarımızdan bilgi ve teknolojiyle yarattığımız katma değer anlaşılabilir. 

2020 ciromuz yaklaşık 422 milyon TL ve 350 milyon TL üzerinde bir FAVÖK rakamımız oluştu ki bu da neredeyse %85’e yakın bir FAVÖK marjı anlamına geliyor. 2020 yılı İSO ilk 1000 şirket listesi incelenince bu marj açısından Türkiye’nin en önde gelen şirketlerinden biri olduğumuz görülebiliyor. Dolayısıyla burada gerçekten katma değeri çok yüksek bir faaliyet ortaya koyuyoruz. Bu yılın ilk 9 ayında ise 279 milyonluk satış ve 222 milyon liranın üzerinde net kar elde ettik. Bu da 3. çeyrek verilerine göre %80’lik net kâr marjıyla çalışıyor olduğumuzu gösteriyor. Yeni Ar-Ge merkezimizin sağlayacağı olanaklarla, piyasaya çıkartacağımız yeni ürünlerle 2022 yılında da bu büyümeyi daha da hızlandırarak sürdürmeyi hedefliyoruz. Ürettiğimiz yenilikçi ürünlerle kendimizi geliştirip büyütebildik. O yüzden bizim için Ar-Ge faaliyetleriyle yeni projeler, ürünler geliştirmek son derece önemli. Yeni Ar-Ge merkezimiz de yaklaşık 12 bin metrekarelik bir alan içerisinde kurulu. Çok daha fazla sayıda araştırmacıyla çok daha hızlı, efektif, daha iyi alt yapı imkanlarını kullanarak Ar-Ge faaliyetlerimizi sürdürüyor olacağız. Yeni platformlar geliştirmeyi hedefliyoruz. Sadece PCR ya da DNA sekanslama üzerine değil, yeni tekniklere dayalı yenilikçi cihazlar geliştirmeyi planlıyoruz.

5- Devlet desteklerinden ne şekilde ve hangi kurumlardan faydalandınız?

Bugüne kadar çeşitli TÜBİTAK ve KOSGEB desteklerinden faydalandık. Ar-Ge ve üretim faaliyetlerimizin desteklenmesine yönelik bu programlar şirket gelişimimize katkıda bulundu.

6- Almış olduğunuz KOSGEB destekleri nelerdir? Bu destekler işletmenize ne gibi katkılar sağladı?

Oluşturduğumuz projeler Kobi Gelişim ve Endüstriyel Uygulama Programları çerçevesinde desteklendi. Bu projeler işletmemize sadece kaynak yaratmakla kalmadı, Ar-Ge ve üretim hedeflerimize planlı, belgelendirilmiş; takvime, ara ve nihai çıktılara bağlı faaliyetlerle ulaşmak konularında şirketimizin kendini disipline etmesi için de çok faydalı oldu.

7-Ar-Ge sonucu ortaya çıkan ve ticarileşen ürünleriniz var mı? Bu ürünler nelerdir?

Biz bugüne kadar başladığımız tüm Ar-Ge projelerini bir ürün veya ürün grubuyla sonlandırdık, üstelik bu ürünleri de hem yurtiçi hem de yurtdışı pazarlarda yüksek miktarda satabildik ve elde ettiğimiz gelir her zaman Ar-Ge için harcadığımız kaynaklardan ya da aldığımız

desteklerden kat kat fazla oldu. Hem mühendislerden hem de genetikçi ve biyologlardan oluşan interdisipliner, dinamik ve yetkin bir Ar-Ge ekibimiz var. Ar-Ge merkezimiz ve serbest bölge üretim tesislerimiz sayesinde araştırma-geliştirmeye dayalı, yüksek katma değerli ihracata yönelik bir yapıya sahibiz. Ürettiğimiz tüm ürünler zaten kendi ekibimizle geliştirdiğimiz teknolojilere, tasarımlara ve formüllere dayanıyor. Kaliteye ve sürekli gelişmeye önem veren, teknolojik ve sağlık alanındaki gelişmeleri çok iyi takip eden ve doğru zamanda aksiyon alabilen, geliştirdiği ürünleri ticarileştirmeyi ve çok çeşitli ülkelerde satmayı ve ürüne çok iyi teknik destek vermeyi başarabilen bir firma olmamız fark yaratabilmemizi sağlıyor. Bu vizyonumuz sayesinde, Türkiye’de sektörde ilk Multipleks patojen tespit panel kitlerini, ilk manyetik kürecik bazlı nükleik asit izolasyon kitlerini, ilk DNA/RNA hızlı izolasyon kitlerini, ilk DNA/RNA izolasyon ve PCR set-up robotunu, Multipleks GDO ve tür tayin kitlerini, antiviral direnç mutasyon analiz DNA dizileme kitleri gibi pek çok ürünü geliştirip üreten firma olduk. Benzer şekilde salgının pandemiye dönüşmesinden önce tüm dünyaya kullanıma sunulan ilk birkaç IVD-CE sertifikalı SARS-CoV-2 Real-Time PCR kitinden birini tasarlayıp üreterek 4 kıtada milyonlarca kişinin sağlığına katkı sağladık.

Yeni Ar-Ge merkezimizin sağlayacağı olanaklarla, piyasaya çıkartacağımız yeni ürünlerle 2022 yılında da bu büyümeyi daha da hızlandırarak sürdürmeyi hedefliyoruz. Ürettiğimiz yenilikçi ürünlerle kendimizi geliştirip büyütebildik. Bu nedenlerle bizim için AR-GE faaliyetleriyle yeni projeler, ürünler geliştirmek son derece önemli.

8-Küçük işletmelere ve girişimcilere tavsiyelerinizi alabilir miyiz?

Başarının olduğu yerde, azimle ve tutkuyla çalışmanın ve her zaman daha fazlasını yapma isteğinin olduğuna inanıyoruz. Yaşadığınız her iş deneyiminden dersler alınması gerektiği bilincindeyiz. Başlangıçta zorluklardan yılmamak, yapılmış işlerden örnekler çıkarmak önemli. Biz bu bakış açısıyla yola çıkarak üretim yaklaşımımızı hep en ileri seviyeye çıkarma gayreti içinde olduk. Tüm iş süreçlerimizde ileri teknolojiyi kullanmayı kendimize ilke edindik.